INT 67: Transgraniczne profilowanie i dalszy rozwój turystyki, w szczególności uzdrowiskowej i zdrowotnej w Templinie i Połczynie-Zdroju, z wykorzystaniem lokalnego dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego
Wprowadzenie
W 2022 r. zakończy się projekt (robocza nazwa INT 67), który rozpoczął się 6 lat temu od złożenia wniosku o dofinansowanie do programu współpracy INTERREG VA Meklemburgia-Pomorze Przednie/Brandenburgia/Polska, którego celem jest „Europejska współpraca terytorialna“. Realizacja projektu rozpoczęłą się w 2018 r. Wspólny projekt Miasta Templin i Gminy Połczyn-Zdrój o łącznej wartości 2,18 mln euro finansowany był do 59,95% z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) oraz ze środków własnych obu samorządów.
Połczyn Zdrój i Templin są od wielu lat miastami partnerskimi. Głównym czynnikiem rozwoju obu miast jest turystyka zdrowotna. Projekt ten miał na celu podniesienie atrakcyjności turystycznej Połczyna-Zdroju i Templina, wzajemną wymianę doświadczeń i wspólną promocję. Długa historia Połczyna-Zdroju jako jednego z najstarszych uzdrowisk w Polsce oraz stosunkowo nowatorskie podejście do rodzinnego wellness i turystyki zdrowotnej w uzdrowisku termalno-solankowym Templin, które zostało zbudowane dopiero w 2000 r., stanowiły główne punkty odniesienia w budowaniu założeń do wspólnego projektu.
W ramach projektu skoordynowano różne działania mające na celu zbliżenie obu regionów, zwiększenie udziału turystów transgranicznych, przezwyciężenie niekorzystnych uwarunkowań lokalizacyjnych oraz dotarcie do nowych grup docelowych w oparciu o wymianę doświadczeń.
Wymiana zawodowa niemieckich i polskich ekspertów ds. turystyki
Aby zapewnić powodzenie tego przedsięwzięcia, w okresie realizacji projektu zorganizowano 3 wymiany grup specjalistycznych z branży uzdrowiskowo-turystycznej w Polsce i w Niemczech. Podczas gdy pierwsze dwa spotkania w 2019 r. koncentrowały się na poznawaniu wzajemnych walorów przyrodniczo-uzdrowiskowych i potencjału bazy uzdrowiskowo-turystycznej w obu miastach, kolejne 3 spotkania były konkretnie związane z wydarzeniami – w połowie sierpnia 2021 r. z V Ogólnopolską Biesiadą Cygańsko-Słowiańską organizowaną w amfiteatrze w Połczynie Zdroju, a w pierwszy weekend września z okazji 750 –lecia miasta, w Templinie zoorganizowany został III Templiński Brunch Rodzinny, podczas którego podjęliśmy próbę bicia rekordu świata w „długości stołu śniadaniowego“ , co również dzięki wsparciu przyjaciół z Połczyna-Zdroju, nam się udało i stół miał długość ponad 500 m. Szósta i ostatnia wymiana w Połczynie -Zdroju posłużyła ostatecznie do wypracowania wspólnego kalendarza imprez dla obu miast oraz zbudowania pełnych ofert wycieczek pobytowych jedno lub dwudniowych w obu miastach. Projekt ten jest zapoczątkowaniem dalszych wspólnych przedsięwzięć marketingowych i szerokiej współpracy, które mogłyby być realizowane np. przy okazji corocznego Dnia Zdrowia w Templinie.
Reaktywacja i projekt (waloryzacja turystyczna) Ogrodu Ludowego Templin i Parku Zdrojowego Połczyn-Zdrój
Ogród Ludowy o powierzchni 57 ha zlokalizowany „u północnych bram starego miasta“ obejmuje trzy podobszary: las, park leśny i łąki nad kanałami. Po zakończeniu działalności turystycznej na początku lat 90 i wyburzeniu dawnego domu wypoczynkowego FDGB „Salvador Allende“, obszar o powierzchni ok. 9 ha pozostał pusty i zaniedbany.
Dzięki realizacji inwestycji zaplanowanych w projekcie udało się przekształcić Bürgergarten Templin w rodzinny park rekreacyjno-sportowy dla gości z Niemiec i Polski oraz mieszkańców Templina i okolic. Odbudowany został staw z fontanną i elementami małej infrastruktury –
(ławki, kosze, hamaki i altana ogrodowa z plenerową biblioteczką) to wspaniałe miejsce wypoczynku z nowymi meblami, podobnie jak nowo utworzone platformy widokowe wzdłuż Kanału Templińskiego. Tarasy z urządzeniami zabawowymi i fitness, które powstały na terenie dawnego kompleksu hotelowego Salvadora Allende to miejsca aktywnego wypoczynku z doskonałym widokiem na zabytkowe stare miasto. Znajdująca się tuż obok łąka festiwalowa była i będzie nadal wykorzystywana do organizacji takich wydarzeń jak festiwal miejski, ponieważ stworzono tu niezbędną infrastrukturę techniczną i miejsce na scenę plenerową. Nieopodal 3 tarasy zachowano w formie „dzikiej“ z bodatymi gatunkami rodzimej roślinności, które są wykorzystywane do prowadzenia zajęć z edukacji ekologicznej, a w przyszłośći będą wykorzystywane przez administrację parku przyrodniczego. Wszystkie te elementy są połączone nowo utworzonym okrężnym szlakiem turystycznym, który jest oświetlony na odcinku 1,5 km. Dzięki temu w parku, który jest integralną częścią dzielnicy uzdrowiskowej miasta, mogą wypoczywać zarówno nocne, jak i wczesnoporanne sowy. Przy wejściu do parku od strony wschodniej mijamy nowy plac zabaw „Waldtor“ i stąd jest już niedaleko do nowej leśnej ścieżki dydaktycznej i leśnego przejścia przy dębie Bismarcka.
220 km dalej na wschód znajduje się zabytkowy park w Połczynie-Zdroju, gdzie na bazie bogatych złóż borowiny i solanki od ponad 300 lat prowadzi się działalność uzdrowiskową. Park zajmuje obszar ponad 80 ha, składa się z części francuskiej i angielskiej. Podczas gdy ogród angielski zdominowany jest przez ścieżki spacerowe i rowerowe wzdłuż rzeki Wogra, ogród francuski zlokalizowany w pobliżu zabytkowego centrum miasta charakteryzuje się uporządkowanym układem nasadzeń kwiatów i krzewów, zlokalizowane są tu sanatoria, pijalnia wody, tężnia, amfiteatr oraz wiele atrakcji dla dzieci tj. park linowy, minii golf i plac zabaw. Działania przewidziane w projekcie to kolejny etap rewitalizacji zabytkowej, francuskiej części parku zdrojowego. Na ulicy Solankowej przy największych obiektach uzdrowiskowych przeprowadzono modernizację placu parkingowego oraz remont chodnika. Przebudowane zostały 2 aleje spacerowe i plac przed pijalnią wody wraz z melioracją i nowym oświetleniem, wybudowano nowe enorgooszczędne oświetlenie w pozostałych alejach parkowych. Odnowione oświetlenie i instalacja monitoringu wizyjnego zapewniąją większe bezpieczeństwo dla mieszkańców i kuracjuszy. Ważnym elementem francuskiej częśći parku jest zabytkowy staw z fontannami – figurkami chłopca siedzącego na foce i chłopca siedzącego na łabędziu. Dlatego też w ramach projektu poddano go gruntownej rewitalizacji wraz ze schodami tarasowymi biegnącymi po obu jego stronach
Polsko-niemiecka wymiana uczniów i stażystów
100 uczniów połczyńskich szkół przeżyło ekscytujące dni w Templinie w dniach 20 – 22 marca 2019 r. W przypadku młodzsych uczniów skupiono się na edukacji ekologicznej, a w przypadku starszych – na ukierunkowaniu kariery zawodowej związanej z turystyką.
Szczególnym wyzwaniem było to, że 4 grupy wiekowe realizowały programy dostosowane do ich potrzeb w tym samym czasie, z własnymi tłumaczami i kierowcami autobusów. Administracja miasta Templin i zaangażowane szkoły partnerskie wspólnie starannie przygotowały programy.
Uczniowie w wieku od 10 do 16 lat zostali podzieleni między trzy szkoły i poznawali Waldhofschule, Aktive Naturschule lub Gymnasium Templin – pod opieką uczniów z danej placówki oświatowej. Wspólnie zwiedzali na przykład ogród społeczny, wykonywali prace leśne pod nadzorem w lesie szkolnym w Waldhofschule i odkrywali zabytkowe stare miasto biorąc udział w grze miejskiej, po raz pierwszy przetłumaczonej na język polski. Młodzież w wieku 16-18 lat poznała AHORN Seehotel Templin, Hotel Döllnsee i Ferienpark Templin, trzy przedsiębiorstwa turystyczne w regionie, zapoznała się z różnymi dziedzinami działalności podczas wycieczek z przewodnikiem oraz wzięła udział w swoistej rywalizacji z niemieckimi stażystami. Oczywiście nie mogło zabraknąć zajęć rekreacyjnych, takich jak geocaching, disc golf, strzelanie z łuku, dyskoteka i wizyta w NaturThermeTemplin. Goście zabrali również pamiątkę do Połczyna Zdroju: rodzina Kothe z Annenwalde oprawiła 75 szklanych paneli pomalowanych dzień wcześniej w hucie szkła w wiosenne motywy, które od tej pory znajdują się w Galerii Gina Goplana w Połczynie-Zdroju.
Ponowna wizyta niemieckich uczniów w polskim mieście partnerskim była planowana na 2020 r., ale musiała zostać przełożona na jesień 2021 r. ze względu na pandemię Coronowirusa i z tego samego powodu odbyła się tylko w formie cyfrowej. Niemniej jednak nauczyciele i klasy szkolne z różnych grup wiekowych włożyli wiele wysiłku w nakręcenie filmów o swoich placówkach edukacyjnych w Połczynie Zdroju, Redle i Bolkowie i udostępnili je uczniom z Templina. Z kolei filmy wzbogacały lekcje w Templinie i były okazją dla uczniów do ich omawiania i reagowania na nie w formie własnych filmów lub kreatywnych zagadek.
Co pozostało?
Po zakończeniu tego transgranicznego projektu jedno jest pewne: długi okres jego realizacji przyniósł ze sobą szczególne wyzwania, takie jak wzrost kosztów realizaci inwestycji czy nieprzewidywalne nadejście pandemii Coronowirusa. W rezultacie trzeba było łączyć terminy, a w niektórych przypadkach wprowadzać zmiany w projekcie. W miarę możliwości najlepsze rozwiązania były zawsze wypracowywane w porozumieniu ze Wspólnym Sekretariatem, który pełnił rolę ogniwa pośredniczącego między podmiotami finansującymi a beneficjentami.
Po zakończeniu projektu pozostaną nowe, długotrwałe kontakty i jeszcze bardziej intensywna współpraca między dwoma miastami partnerskimi. Współpraca między samorządami obu miast, organizacjami pozarządowymi w tym ochotniczą strażą pożarną ugruntowywana jest od 1997 roku. Projekt INT 67 „był strzałem w dziesiątkę“, zaowocował nawiązaniem wielu nowych kontaktów przedstawicieli branży uzdrowiskowo-turystycznej oraz mieszkańców obszaru wsparcia. Przyczynił się do wzajemnego poznawania potencjałów obu miast, integracji i wzajemnej tolerancji.
Uczestnictwo w projekcie młodzieży z obu miast rozbudza wzajemną ciekawość i daje nadzieję na budowanie nowych przyjażni. To oni będą najlepszymi ambasadorami swoich miast i regionów.